حکم صادره از سوی «سامول شهرامانیان» رئیس منطقه قرهباغ (آرتساخ) در اوایل مهر ماه با موضوع انحلال این جمهوری خودخوانده، از امروز دوشنبه اول ژانویه اجرایی شد.
زمانی که اتحاد جماهیر شوروی فرو پاشید، ۱۵ جمهوری ازجمله (ارمنستان، گرجستان و آذربایجان) اعلام استقلال کردند. در این بین قرهباغ کوهستانی نیز طبق قوانین جاری اتحاد جماهیر شوروی، اعلام استقلال کرد و جمهوری قرهباغ کوهستانی را بنیان گذاشت که با مخالفت آذربایجان روبه‌رو شد و تا به امروز ادامه یافت.
کارشناس مسائل ترکیه گفت: اگر در ترکیه یک رییسجمهور لاییک غرب‌گرا بر سر کار می‌بود و منافع حزب خود را در توسعه روابط با آمریکا و اروپا و فاصله گرفتن از روسیه را طراحی می‌کرد امکان نداشت که ترکیه در چنین کارزاری به این اندازه از آذربایجان حمایت کند.
در حالی ترکیه، آذربایجان، اسرائیل و روسیه از نظم جدید منطقه‌ای در قفقاز جنوبی استقبال می‌کنند که ایران در برابر سناریویی چندوجهی از کنشگری همسایگانش قرار دارد. خبرآنلاین اهداف بازیگران این زمین‌بازی را بررسی می‌کند
ایران هر چند با راه اندازی کریدور راه آهن و یا اتوبان مخالفت ندارد، اما از هرگونه تغییر ژئوپلیتیک و تغییر مرز‌ها جلوگیری می‌کند. مسلما اگر آنکارا و باکو احساس کنند تهران در موقعیتی نیست که قدرت را در قفقاز جنوبی حفظ کند، به پیشروی در ارمنستان و بدست گرفتن استان سیونیک دست می‌زنند، در این شرایط ایران واکنش‌های بسیار سختی خواهد داشت و آن را فاجعه‌ای ژئوپلیتیکی می‌بیند.
مهم‌ترین نکته‌ای که در صحبت‌های دو طرف این‌بار در نخجوان مطرح شد بحث احداث کریدور جعلی زنگزور است جایی که علی‌اف در نشست خبری با اردوغان مدعی شد که زنگزور غربی توسط مقامات شوروی از آذربایجان جدا شده و به این ترتیب ارتباط جغرافیایی قسمت اصلی آذربایجان و نخجوان قطع شده‌است
در حالی که دولت ارمنستان از خروج حدود ۳ هزار نفر از ساکنان محلی از منطقه قره باغ خبر داده، طبق اطلاعات وزارت دفاع روسیه، نیرو‌های حافظ صلح روس نیز در همراهی و حفظ امنیت کاروان‌های حامل شهروندان ارمنی از این منطقه مشارکت دارند.
سومین مرحله آذربایجان به ارمنستان، بار دیگر آتش منازعات دو کشور را که ریشه‌ای تاریخی دارد شعله‌ور کرد. منازعه‌ای که بازیگران بین‌المللی آن در دو سوی میدان، حمایت پنهان از طرف‌های مورد منازعه را به نفع تغییر یا تثبیت ژئوپلیتیک قفقاز پیگیری می‌کنند.
اختلاف قراباغ بین آذربایجان و ارمنستان از جمله اختلاف‌های تاریخی است که انگار قرار نیست هیچ‌وقت حل شود. درگیری روسیه در اوکراین و تمرکز کامل این کشور بر جنگ تمام عیار خود در اروپا دست بازیگران قفقاز را برای افزایش تنش‌ها و ایجاد درگیری باز گشته است.
مسئولان منطقه مورد مناقشه قره باغ بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان اعلام کردند که در نتیجه حمله امروز جمهوری آذربایجان به این منطقه، ۵ تن کشته شده و بیش از ۸۰ نفر دیگر زخمی شدند.
ورود امریکا و اسرائیل به بحران آذربایجان و ارمنستان در کنار تلاش ایران برای اجرای توافقنامه با روسیه در تکمیل راه آهن رشت ـ آستارا، معادله‌ای پیچیده در برابر ایران قرار داده که در صورت اقدام نظامی آذربایجان علیه قراباغ، ایران در دوراهی انتخاب حفظ ژئوپلیتیک یا برتری اقتصادی قرار خواهد گرفت
تاثیر این تنش‌ها بر روابط ایران و همسایگان را به دو دسته تقسیم می‌کنم: یک؛ تلاش برای بر هم زدن همسایگی ایران و ارمنستان و قطع این همسایگی و دوم این که ژئوپلیتیک ایران را تضعیف کنند و اجازه ندهند ایران از طریق ارمنستان به روسیه، بلاروس و گرجستان متصل باشد و هربار برای عبور از مرز، مشکلاتی را برای کامیون ها، توریست‌ها و خودرو‌های عبوری، ایجاد کنند
ایران برای حفظ کریدور خود به ارمنستان و البته عدم دسترسی ترکیه و شاید ناتو و اسرائیل به کاسپین اکنون نیاز دارد که گذرگاه لاچین را باز نگه دارد و مرز‌های خود با ارمنستان را حفظ کند و این مساله دو بعد جدی امنیتی و اقتصادی برای ایران در پی دارد و از سوی دیگر ارمنستان نیاز دارد برای گذر از محاصر تمام و کمال باکو و کنترل مرزهایش با ایران، باریکه مرز خود با ایران را حفظ کند.